VoIP Community of Thailand - เว็บบอร์ด VoIP Issabel, Elastix Asterisk FreePBX IPPhone VoIP Gateway Call Center IPPBX ของไทย โดยคนไทย เพื่อคนไทย

สำหรับท่านที่ได้ยินชื่อเสียงของ Asterisk มาบ้าง เห็นคนอื่นพูดถึงกัน เห็นหน่วยงานอื่นเอามาใช้ในองค์กรกันเยอะแยะ ก็อยากจะศึกษา อยากจะเอามาใช้บ้าง อยากมีไว้ศึกษาบ้าง แต่ไม่รู้จะเริ่มต้นจากตรงไหนดี ผมมีข้อแนะนำให้ครับ

1. เครื่องคอมพิวเตอร์ที่จะติดตั้ง Asterisk
เอาเป็นเครื่องว่างๆที่ไม่ได้ใช้งานแล้ว เครื่องเก่าๆก็ได้ แต่ถ้าไม่มีเครื่องว่างจริงๆก็ใช้เครื่องที่ใช้งานอยู่ก็ได้นะครับ ไม่ว่าจะเป็นเครื่องคอมหรือว่าโน๊ตบุ๊ค ใช้โปรแกรม VMware ช่วย

2. จะติดตั้งเองทั้งหมดหรือติดตั้งจากแพ็กเกจสำเร็จรูป
ปัจจุบันนี้นะครับมีคณะทำงานหลายคณะที่เล็งเห็นช่องทางสร้างชื่อเสียงจากความโด่งดังของ Asterisk ได้รวมกลุ่มกันทำงานโดยนำ Asterisk, Linux และโปรแกรมอื่นๆอีกหลายโปรแกรมที่จำเป็นมารวมเข้าด้วยกัน ปรับแต่งหน้าตาใหม่ ทำให้คอนฟิก Asterisk ผ่านเว็บได้ แล้วทำให้ติดตั้งได้ง่าย และเร็วโดยใช้ CD แผ่นเดียว กลุ่มทำงานที่ผมพูดถึงนี้ได้แก่

Elastix
TrixBox
PBX In A Flash
AsteriskNOW อันนี้เจ้าของเดียวกับ Asterisk ครับ

ติดตั้งเสร็จก็จะมี Asterisk พร้อมเว็บอินเตอร์เฟสให้คอนฟิกและใช้งานได้ทันที

อีกวิธีหนึ่งคือติดตั้งทุกอย่างเอง เริ่มตั้งแต่ Linux, Asterisk, Database, Web Server และโปรแกรมเล็กๆน้อยๆอื่นๆอีก ถ้าไม่มีความรู้เรื่องการติดตั้ง Linux และโปรแกรมบน Linux มาก่อนเลย ผมว่าวิธีนี้ยากครับ ลองใช้วิธีแรกก่อนแล้วค่อยๆศึกษา Linux เบื้องต้นควบคู่กันไปก็ได้

3. เลือกระบบปฏิบัติการที่จะติดตั้ง Asterisk
ถ้าในหัวข้อที่แล้วเลือกแพ็กเก็จที่เขาทำมาสำเร็จรูปแล้ว เขาทำมาบน Linux ครับ เขาก็ต้องเลือก Linux ที่เสถียรสุดๆนะครับ เช่น CentOS (http://www.centos.org), Debian (http://www.debian.org) ถ้าเกิดว่าไม่ชอบ 2 ตัวนี้แต่ชอบพวก Ubuntu, FreeBSD, Suse มากกว่าก็ต้องเลือกติดตั้งเองนะครับ และนี่เป็นรายละเอียดการติดตั้ง CentOS ครับ

ติดตั้งเอง
ผมมีแนะนำดังต่อไปนี้ครับ

นี้เป็นรายละเอียดของการติดตั้ง Asterisk

1. ลง Linux เลือกตัวที่ชอบ (หรือลงผ่าน VMWare ก็ได้)
2. ลงโปรแกรมเพิ่ม เช่น cpp, gcc-cpp, bison, autoconf, automake เพื่อให้คอมไพล์ Asterisk ได้
3. ติดตั้ง Database Server แนะนำเป็น MySQL ครับ (ฟรี) และ/หรือ phpMyAdmin
4. ติดตั้ง Asterisk พร้อมโปรแกรมเสริมอื่นๆ การติดตั้งต้องคอมไพล์นะครับ ก่อนคอมไพล์ก็ต้องเลือกออปชั่นด้วยว่าเราจะอินาเบิลฟีเจอร์อะไรเพิ่มเติมบ้าง ติดตั้งไว้ที่โฟลเดอร์ไหน ให้ติดตั้งโปรแกรมเสริมอื่นๆก่อนค่อยติดตั้ง Asterisk ครับ มันต้องทำเป็นขั้นตอนไม่งั้นคอมไพล์ไม่ผ่านไม่รู้ด้วยนะครับ
ลำดับการติดตั้งโปรแกรม Asterisk + โปรแกรมเสริม ผมพอแนะนำได้ดังนี้ครับ ยกตัวอย่าง Asterisk เวอร์ชั่น 1.6.1 นะครับ (ปัจจุบันเป็น 1.6.2 แล้ว)

4.1 เข้าไปเว็บไซต์... ดาวน์โหลดไฟล์ที่แนะนำ หรือถ้ามีเวอร์ชั่นใหม่กว่านี้ก็เอาเวอร์ชั่นใหม่ครับ
http://downloads.asterisk.org/pub/telephony/asterisk
-ดาวน์โหลดไฟล์ asterisk-1.6.1.12.tar.gz
-ดาวน์โหลดไฟล์ asterisk-addons-1.6.1.2.tar.gz
http://downloads.asterisk.org/pub/telephony/libpri
-ดาวน์โหลดไฟล์ libpri-1.4.10.2.tar.gz
http://downloads.asterisk.org/pub/telephony/dahdi-linux
-ดาวน์โหลดไฟล์ dahdi-linux-2.2.1-rc2.tar.gz
http://downloads.asterisk.org/pub/telephony/dahdi-tools
-ดาวน์โหลดไฟล dahdi-tools-2.2.1-rc2.tar.gz

4.2 ติดตั้งโปรแกรม
ผมมีวิธีติดตั้งมาแนะนำ 2 วิธีนะครับ เลือกเอาแบบที่ชอบก็แล้วกัน
4.2.1 CentOS Linux ติดตั้งด้วยคำสั่งคำสั่ง yum ดูรายละเอียดที่กระทู้นี้ครับ ติดตั้ง Asterisk ด้วยคำสั่ง Yum บน CentOS
4.2.2 CentOS Linux ติดตั้งด้วยตัวเอง ดูรายละเอียดที่กระทู้นี้ครับ ติดตั้ง Asterisk บน CentOS แบบ Step-by-Step

ถ้าเป็น Linux ตัวอื่นๆก็ลองปรับคำสั่งที่ใช้ดูครับ พอดีว่าผมถนัด CentOS หน่ะครับ

5. รัน Asterisk

โปรแกรม Web Interface ของ Asterisk

ถ้าติดตั้ง Linux + Asterisk เอง มีโปรแกรมเว็บอินเตอร์เฟสที่จะทำให้คอนฟิก Asterisk ผ่านเว็บได้ ผมขอแนะนำ 2 โปรแกรมต่อไปนี้ครับ ฟรีทั้งคู่

1. FreePBX (http://www.freepbx.org)
2. VoiceOne (http://www.voiceone.it)

สองโปรแกรมนี้ฟีเจอร์คล้ายๆกันครับ ทำได้เหมือนๆกัน แต่หน้าตาไม่เหมือนกันเลย ควรเลือกลงโปรแกรมใดโปรแกรมหนึ่ง (FreePBX ดังกว่าและมีคนนิยมใช้มากกว่า)

ติดตั้งเมื่อต้องการ

ติดตั้งโดยใช้แพ็กเก็จสำเร็จรูป

ที่ต่างประเทศเขามีการนำเอา Linux (ส่วนมากเป็น CentOS), Asterisk, Web Server, Database, FreePBX และโปรแกรมเสริมอื่นๆมาทำเป็นแพ็กเก็จ ซึ่งทำให้เราติดตั้งทุกอย่างได้ด้วย CD แผ่นเดียวและใช้เวลาติดตั้งประมาณ 30 นาทีเท่านั้น ลองเข้าไปดูตามเว็บเหล่านี้ดูนะคับ

Elastix (http://www.elastix.org) ในเว็บบอร์ดก็มีกระทู้ Elastix โดยเฉพาะ
TrixBox (http://www.trixbox.org)
PBX In A Flash (http://www.pbxinaflash.net)
AsteriskNOW (http://www.asterisk.org) เจ้าของเดียวกับ Asterisk ครับ
FreePBX (http://www.freepbx.org) เว็บบอร์ด FreePBX

เทคนิคการติดตั้ง Asterisk 16.x + DAHDI 2.11.1 บน CentOS 7
เทคนิคการติดตั้ง Asterisk 15.x + DAHDI 2.11.1 บน CentOS 7
เทคนิคการติดตั้ง Asterisk 13.x + DAHDI 2.11.1 บน CentOS 7

การติดตั้งและใช้งาน Asterisk จริงๆ

มาดูกันครับว่าเขาติดตั้ง Asterisk ไว้ตรงไหนกันบ้าง

แบบที่ 1
แบบนี้ติดตั้ง Asterisk ไว้ในวงแลน ไอพีโฟน ซอฟโฟน ล้วนอยู่ในวงแลนทั้งหมด จะผ่านสวิตซ์หรือไวเลสแลนก็ได้ครับ โทรแค่ภายในเซอร์เวอร์ Asterisk เท่านั้นไม่ได้ออกไปภายนอก


แบบที่ 2
คล้ายกับแบบแรกครับ เหมาะกับหน่วยงานที่มีสำนักงานสาขา อาทิเช่นบริษัทประกันภัย ธนาคาร หน่วยงานราชการ มหาวิทยาลัย เป็นต้น ทั้งในและต่างประเทศ ทำให้โทรระหว่างสำนักงานเป็นการโทรฟรี


แบบที่ 3
แบบนี้จะเน้นการใช้งานผ่านอินเตอร์เน็ตครับ ยูสเซอร์สามารถใช้งานจากที่ไหนก็ได้ที่มีอินเตอร์เน็ตถึง เช่นขณะอยู่ในต่างประเทศก็สามารถโทรหากันได้ฟรี สังเกตนิดนึงครับ Asterisk เป็นไอพีปลอม ดังนั้นต้องทำการเซ็ต Port Forward ไว้ที่ตัวเร้าท์เตอร์ด้วย ซึ่งเป็นหลักการของ Asterisk + NAT และอาจจะต้องเซ็ตเร้าท์เตอร์ให้ใช้บริการ Dynamic DNS ด้วยถ้าไม่ได้ใช้งานแบบฟิกซ์ไอพีขาแวน



แบบที่ 4
เป็นการเชื่อมต่อลิ้งค์หรือ Trunk ให้แก่ Asterisk ซึ่งจะทำให้โทรออกและรับสายเข้าจากเบอร์โทรศัพท์อื่นๆได้ด้วย การเชื่อมต่อ Trunk ก็มีหลายแบบครับทั้ง การต่อกับเบอร์โทรศัพท์ PSTN Trunk (หรือเรียกว่า DAHDI Trunk) และ IP Trunk (ผ่านโครงข่ายไอพี เช่น SIP Trunk) รายละเอียดเพิ่มเติมเกี่ยวกับ Trunk



แบบที่ 5
เราทำตัวเป็นผู้ให้บริการ VoIP โดยเชื่อมต่อ Asterisk กับ Trunk เบอร์โทรศัพท์ จากนั้นก็รับคอลจากผู้ให้บริการ VoIP รายอื่นทั้งในและต่างประเทศ บนตัว Asterisk ติดตั้งโปรแกม Billing เพื่อคิดค่าบริการ ออกบิล


แบบที่ 6
ให้บริการส่งแฟ็กซ์ Fax-to-Mail และ Mail-to-Fax ซึ่งการทำงานคร่าวๆจะเป็นแบบนี้นะครับ เชื่อมต่อ Asterisk กับ PSTN Trunk พร้อมมีเบอร์โทรเข้า เมื่อมีผู้โทรเข้ามา ระบบ IVR บอกให้กดเบอร์ปลายทาง ซึ่งเบอร์ปลายทางเหล่านี้จะถูกแม๊บให้ตรงกับอีเมล์แอดเดรสของผู้รับปลายทาง เบอร์โทรเข้าอาจจะเป็นเบอร์เฉพาะที่ใช้งานคนเดียว หรือใช้ร่วมกันหลายคนก็ได้นะครับโดยเอาเข้าระบบ IVR การใช้งาน Fax to Mail จะมีประโยชน์มากเมื่อต้องการส่งแฟ็กซ์ไปให้ผู้รับที่ไม่มีเครื่องแฟ็กซ์แต่มีอีเมล์แอดเดรส เช่นขณะเดินทางไปต่างประเทศ


แบบที่ 7
เป็น IVR (Voice Interactive Response) ให้บริการข้อมูล ดูดวง สอบถามข้อมูล แจ้งข่าว ประชาสัมพันธ์


แบบที่ 8
สร้างระบบ Call Center ตั้งแต่แบบง่ายๆไปจนถึงแบบที่มีความซับซ้อน รองรับการใช้งานได้เป็นร้อยๆคู่สาย


แบบที่ 9
เป็น Audio Conference มีลักษณะเป็นห้องประชุม สร้างได้หลายห้อง โทรเข้ามาประชุมด้วยเสียง การใช้งานทั่วๆไปเป็นแบบนี้ครับ โทรเข้าเบอร์ที่เตรียมไว้ มีเสียงจาก IVR ให้กดเบอร์ห้อง แล้วก็ประชุม สร้างได้หลายๆห้องพร้อมๆกัน แต่ละห้องรองรับได้หลายสาย


เริ่มต้นใช้งาน Asterisk
1. ทำความรู้จักกับฮาร์ดแวร์ประเภทการ์ดอินเตอร์เฟสกับระบบโทรศัพท์พื้นฐาน
ต้องบอกก่อนนะครับว่าเราสามารถใช้ Asterisk ได้โดยไม่จำเป็นต้องต่อกับระบบโทรศัพท์พื้นฐาน แต่ถ้ามีความจำเป็นต้องต่อ เช่น ต้องโทรออกไปเบอร์ภายนอกด้วยหรือต้องรับสายโทรเข้าจากภายนอกด้วย โดยผ่านเบอร์โทรศัพท์แล้วหล่ะก็ อย่างนี้ต้องต่อการ์ดอินเตอร์เฟสครับ รายละเอียด Asterisk Trunk
อย่างไรก็ตาม ปัจจุบันนี้เรามีตัวเลือกให้โทรออกและรับสายเข้าจากภายนอกได้โดยไม่ต้องติดตั้งการ์ดอินเตอร์เฟสแล้วนะครับ นั่นคือเชื่อมต่อทาง SIP Trunk แทน

2. ทำความรู้จักกับไฟล์คอนฟิกที่สำคัญๆ
ไฟล์คอนฟิกทั้งหมดของ Asterisk จะเก็บไว้ที่โฟลเดอร์ /etc/asterisk (ถ้าไม่ได้ติดตั้งไว้ที่โฟลเดอร์อื่นนะครับ) ไฟล์จะมีนามสกุล .conf ไฟล์ที่มีการใช้งานบ่อยๆคือไฟล์ sip.confและ extensions.conf
ไฟล์ sip.conf ไว้สำหรับเซ็ตอัพพารามิเตอร์ SIP และเบอร์ Extension ทั้งหมดที่สามารถรีจิสเตอร์เข้ามาได้ครับ
ไฟล์ extensions.conf ไว้สำหรับคอนฟิกเบอร์โทรศัพท์ทั้งหมดที่เราจะกดโทรไปได้ เบอร์โทรศัพท์ก็ได้แก่เบอร์ Extension อื่น เบอร์พิเศษต่างๆ เบอร์วอยส์เมล์ เบอร์มือถือ เบอร์ต่างประเทศ เป็นต้น

3. สร้างเบอร์ Extensions
เบอร์ Extension มีหลายแบบครับตามโปรโตคอลที่ใช้ ได้แก่ SIP Extension, IAX Extension เป็นต้น เป็นเบอร์ภายในที่อยู่ใน Asterisk Server ซึ่งสามารถรีจิสเตอร์มาที่ Asterisk ได้ เวลาสร้างเบอร์ให้สร้างในไฟล์ sip.conf หรือ iax.conf หรือ นะครับ เบอร์ห้ามซ้ำกัน

4. ลองโทรระหว่างเบอร์ Extension
เป็นการโทรระหว่างเบอร์ Extension ด้วยกัน สามารถโทรจาก SIP ไปยัง SIP, IAX ไปยัง IAX, SIP ไปยัง IAX และ IAX ไปยัง SIP ได้

5. ฟีเจอร์ต่างๆ
Asterisk มีคำสั่งที่เราสามารถเอามาใช้เพื่อให้มันทำงานตามที่เราต้องการได้ด้วยนะครับ เช่น เช็ควอยส์เมล์ โอนสาย ดักฟังสาย บันทึกเสียง เป็นต้น อ่านรายละเอียดเกี่ยวกับคำสั่งทั้งหมดที่ Asterisk Dial Plan เวลาเราจะใช้คำสั่งเหล่านี้ก็ไปสร้างไว้ในไฟล์ extensions.conf นะครับซึ่งเป็นการสร้างเบอร์ Extension เสมือนขึ้นมาเบอร์หนึ่งที่ไม่ซ้ำกับเบอร์อื่นๆ จากนั้นก็ใส่คำสั่งที่ต้องการเข้าไป เท่านี้ Asterisk ก็จะทำงานให้เราครับ

6. สร้าง Trunk
ถ้าจะเอา Asterisk ไปเชื่อมต่อกับโลกภายนอก เช่นต่อกับเบอร์โทรศัพท์ให้โทรเข้าโทรออกได้ ก็ต้องมาเชื่อมต่อด้วย Trunk

7. การสร้าง Application ขึ้นมาตอบสนองต่อใช้งาน
เป็นการนำคำสั่งหลายๆคำสั่งมาประกอบกันเพื่อให้ Asterisk ทำงานที่ซับซ้อนขึ้น ซึ่งก็สามารถทำงานได้อย่างไม่มีปัญหาครับ เช่น ทำ IVR หรือ Call Center เป็นต้น

เอาหล่ะครับที่ผมแนะนำมาทั้งหมดนี้ ผมหวังว่าพอจะเป็นแนวทางให้คุณนำ Asterisk มาใช้งานให้เกิดประโยชน์ต่อองค์กรและส่วนรวมได้บ้างนะครับ